تشخیص به موقع و صحیح اختلال دوقطبی (BD) و متعاقب آن انجام فرایندهای درمانی، برای جلوگیری از پیشرفت و وخیم شدن این بیماری ضروریست. اگرچه استفاده از داده های مبتنی بر تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی در حال استراحت (rs-fMRI) و ویژگی های استخراج شده از آن ها ممکن است نقش موثری در تشخیص اختلال دوقطبی داشته باشد، اما تاکنون تحقیقات اندکی بر روی تشخیص افراد مبتلا به BD به کمک rs-fMRI صورت گرفته است و نتایج مربوطه نیز از صحت بالایی برخوردار نبوده اند. در این تحقیق روشی جدید مبتنی بر ارتباطات عملکردی برای تشخیص BD I ارایه شده است. برای این منظور با استفاده از ارتباطات عملکردی بر پایه دانه، 4 ناحیه ی PCC، dlPFC، amygdala و sgACC را به ترتیب به عنوان نماینده های شبکه ی DMN، FPN و SN در نظر گرفتیم تا ارتباطات عملکردی میان آن ها و سایر نواحی مغز را محاسبه کنیم. بعد از محاسبه ی ارتباطات عملکردی برای هر فرد، با استفاده از آستانه گذاری مقدار t ویژگی های مفیدتر را انتخاب کردیم و سپس با یک ماشین بردار پشتیبان (SVM) و روش اعتبارسنجی متقابل LOOCV و تنها با استفاده از 4 ویژگی ترکیبی، افراد سالم را از افراد دارای اختلال BD I طبقه بندی کردیم. نتایج روش پیشنهادی روی داده های rs-fMRI مربوط به 49 فرد سالم و 34 فرد مبتلا به BD I مورد استفاده قرار گرفت و صحت طبقه بندی بیش از 90% حاصل شد. همچنین در بررسی ارتباطات عملکردی بین 4 ناحیه ی مذکور و سایر نواحی مغز در افراد مبتلا به BD I نسبت به افراد سالم کاهش معنی دار ارتباطات مشاهده شد. ناحیه هایی که در افراد دارای اختلال بیشترین افت ارتباطات عملکردی را با 4 ناحیه ی مذکور داشتند عبارت اند از: Ag و OFC (با دانه ی PCC)، ACC (با دانه های dlPFC و amygdala) و ITG (با دانه ی sgACC) که نتایج حاصله سازگار با نتایج تحقیقات پیشین در این حوزه می باشند.

تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی روشی غیرتهاجمی برای بررسی عملکرد مغز از طریق نوسانات فرکانس پایین سیگنال های وابسته به سطح اکسیژن خون می باشد. آنالیز عملکردی شبکه های مغزی برپایه سری های زمانی تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی معمولا با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بین نواحی مختلف مغز انجام می شود. از آنجایی که همبستگی پیرسون ارتباطات خطی را آشکار می کند و در مورد همبستگی های غیرخطی محدودیت دارد، در این تحقیق با استفاده از روش کرنل ارتباطات عملکردی غیرخطی در داده-های تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی بیماران آلزایمر مورد ارزیابی قرار می گیرند. روش کرنل، با افزایش بعد فضا و انجام محاسبات در فضای جدید که معادل رابطه غیرخطی در فضای اولیه است، امکان ارزیابی ارتباطات عملکردی غیرخطی را فراهم می کند. برای ساخت گراف های وزن دار بدون جهت، از توابع کرنل مختلف با پارامترهای گوناگون استفاده می شود. سپس ویژگی-های سراسری گراف از جمله درجه، قدرت، طول مسیر مشخصه، ماژولاریتی، جهان کوچک و بهره وری محاسبه می شوند و آنالیز آماری غیرپارامتری جایگشتی انجام می شود. نتایج آنالیز آماری نشان می دهد که همبستگی بدست آمده از روش کرنل در مقایسه با همبستگی پیرسون تمایز بیشتری بین گروه بیمار و کنترل ایجاد می کند که می تواند به دلیل وجود ارتباطات غیرخطی ای باشد که روش پیرسون قادر به آشکارسازی آن ها نیست. همچنین در بین توابع کرنل مختلف، بیشترین تمایز آماری هنگام استفاده از کرنل چندجمله ای درجه سوم حاصل می شود. به منظور حصول اطمینان، از طبقه بند ماشین بردار پشتیبان با کرنل های مختلف نیز استفاده می گردد که بیشترین صحت طبقه بندی برابر با 79/0 ± 68/98 است. آنالیز شبکه حالت پایه نیز با روش کرنل و پیرسون انجام می شود که در آن، روش کرنل تفاوت آماری معنی دار بیشتری نشان می دهد. شایان ذکر است نواحی آنگولار راست و چپ که جزیی از شبکه حالت پایه هستند، با هیچ کدام از دو روش تمایزی نشان نمی دهند و می توان نتیجه گرفت بیماری آلزایمر بر ارتباط عملکردی این نواحی تاثیر چندانی ندارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

سابقه و هدف: بی خوابی یک اختلال شایع است که از پیامدهای منفی آن افت کیفیت زندگی است. این مطالعه با هدف، بررسی تاثیر محرومیت از خواب بر حافظه، در مغز افراد جوان و سالمند با استفاده از تصویربرداری fMRI، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه گذشته نگر، داده های 40 فرد سالم (17 نفر جوان و 23 نفر مسن) که در دانشگاه استهلکلم تصویر برداری fMRI شده بودند از سایت OpenNeuro اخذ شد. افراد مورد مطالعه، با یک دوره کم خوابی یک ماهه مواجه بودند (در طول آزمایش 3 ساعت زودتر از زمان معمول بیدار می شدند). پیش پردازش برای حذف آرتیفکت و نویز انجام شد و در نهایت پردازش داده ها به منظور استخراج نقشه فعالیت مغزی با تمرکز بر نواحی مغزی مرتبط با حافظه در افراد مسن و جوان انجام گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که فعالیت اکثر نواحی مغزی مرتبط با حافظه، در اثر بی خوابی کاهش یافت. در گروه جوان تعداد 17 اتصال عملکردی در ابتدای مطالعه به دست آمد، اما این تعداد فقط به یک اتصال، بعد از دوره بی خوابی کاهش یافت. در آغاز مطالعه، در گروه مسن تعداد 7 اتصال عملکردی استخراج شد. این تعداد بعد از دوره بی خوابی به 4 اتصال عملکردی کاهش یافت (سطح معنی داری 0/05

1مقدمه: خواب یک فرآیند ضروری برای حفظ تعادل همه اعضای بدن است. کم خوابی یک پدیده رایج در جوامع مدرن است، اما اثرات طولانی مدت آن بر عملکرد شناختی مغز کمتر مورد مطالعه علمی قرار گرفته است. علی­رغم مطالعات انجام شده در زمینه اندازه گیری هوشیاری، هوشیاری و توجه، اجماع کمتری در مورد تأثیرات کم خوابی بر بسیاری از عملکردهای شناختی سطح بالا از جمله کارکردهای ادراک، حافظه و عملکردهای اجرایی وجود دارد. روش کار: در این مطالعه ما از داده­ های تصاویر تشدید مغناطیسی عملکردی حالت استراحت (rs-fMRI) جمع­ آوری شده توسط دانشگاه استکهلم جهت پروژه خواب استفاده نمودیم. این داده ها شامل تصاویر گرفته شده از افراد در دو حالت خواب کامل و محرومیت نسبی از خواب بود. جهت تحلیل تصاویر و مطالعه تفاوت های بین دو حالت، نرم­افزار FSL را به کار بردیم. بدین منظور ابتدا با انجام آنالیز ICA بر روی تصاویر rs-fMRI، مولفه­ های مستقل مکانی به صورت گروهی استخراج گردیدند و در ادامه مولفه­ های به دست آمده به هفت شبکه مغزی معرفی شده در اطلس Yeo_7networks تخصیص داده شدند. یافته­ ها: بر اساس نتایج، امکان مقایسه اتصالات درون شبکه ­ای برای 5 شبکه­ حالت استراحت وجود داشت که در شبکه­ های N1 و N5 تفاوت معناداری مشاهده شد. علاوه بر آن بررسی اتصالات بین شبکه ­ای نشان داد که ارتباط زوج شبکه­ های N2-N6 و N3-N7 در حالت کم خوابی و شرایط طبیعی اختلاف معناداری دارند.  نتیجه­ گیری: وجود تفاوت آماری معنادار در اتصالات درون شبکه­ ای هر یک از شبکه­ های بینایی و لیمبیک در حالت کم خوابی و طبیعی را می­توان ناشی از تاثیر کم خوابی بر کارکردهای شناختی حافظه و توجه برشمرد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

اختلال در ارتباطات عملکردی مربوط به شبکه حالت پیش فرض در مراحل اولیه بیماری آلزایمر گزارش شده است. به تازگی، ویژگی غیر ایستانی شبکه های مغزی، با توجه به اینکه ارتباطات عملکردی درون و ما بین این شبکه ها در طول زمان حتی در شرایطی که مغز انسان در حالت استراحت است تغییر می کند، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بنابراین، برای مطالعه کامل تغییرات ارتباطات عملکردی در بیماری آلزایمر لازم است که تغییرات اساسی الگوی دینامیک آنها نیز بررسی شود. هدف از این مطالعه، بررسی الگوهای ارتباط عملکردی دینامیک درون شبکه حالت پیش فرض در بیماران آلزایمر نسبت به افراد سالم می باشد. در این مطالعه، روشی مبتنی بر رگرسیون منطقی تنک، برای تخمین ماتریس ارتباطات عملکردی از داده های تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی در حالت استراحت 24 بیمار آلزایمری و 37 فرد سالم استفاده می شود. برای تجزیه و تحلیل شبکه ارتباطات عملکردی دینامیک، نمره تغییرات زمانی الگوی عملکردی برای هر ناحیه مغزی تعریف می شود که می تواند چگونگی تغییرات الگوی عملکردی یک ناحیه مغزی در طول زمان با استفاده از ارتباطات عملکردی دینامیک آن ناحیه مغزی را کمی سازی نماید. نتایج مقایسه گروهی نشان می دهد که نمره تغییرات زمانی الگوی عملکردی برخی از مناطق اصلی شبکه حالت پیش فرض مانند قشر قدامی جلویی مغز میانی و قشر تمپورال جانبی در بیماران آلزایمری به طور قابل توجهی افزایش می یابد. همچنین تجزیه و تحلیل متعارف ارتباطات عملکردی استاتیک نشان می دهد که الگوی ارتباطات عملکردی این نواحی در اثر بیماری آلزایمر مختل می شود. این یافته ها نشان می دهند که نواحی قشر قدامی جلویی مغز میانی و قشر تمپورال جانبی در بیماران آلزایمری احتمالا تمایل به سازماندهی مجدد الگوی عملکردی خود در راستای جبران کاهش کارایی عملکردی به خاطر بیماری آلزایمر دارند.

زمینه و هدف: غده هیپوفیز یک غده درون ریز در کف مغز می باشد که اندازه آن در جنس و گروه های سنی مختلف متفاوت است. این غده تحت تاثیر بیماری های مختلف تغییر کرده و در نتیجه دانستن اندازه طبیعی آن برای تشخیص و تعیین پیش آگهی بیماری های مرتبط با آن ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتفاع و قطر قدامی-خلفی غده هیپوفیز طبیعی در زنان و مردان 15 تا 40 سال انجام گرفت.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی روی 119 نفر از افراد مراجعه کننده به مرکز MRI فاطمه زهرا (س) کرمان است که دارای سابقه بیماری های مرتبط با غده هیپوفیز و مصرف داروهای موثر روی غلظت سرمی پرولاکتین و استروئید نبوده و همچنین مواردی از قبیل حاملگی و شیردهی نیز نداشتند. ارتفاع و قطر قدامی-خلفی غده هیپوفیز به روش تصویر برداری تشدید مغناطیسی در افراد انتخاب شده اندازه گیری شد. داده های حاصل به کمک نرم افزار spss19 و با استفاده از آزمون های تی و تحلیل واریانس بررسی شدند.یافته ها: میانگین ارتفاع هیپوفیز در زنان 1.2±5.72 و در مردان 1.28±5.65 میلیمتر بود، ولی این اختلاف معنادار نبود (p=0.7).داده های گروه های سنی مختلف نشان داد که ارتفاع این غده در خانم ها با افزایش سن کاهش می یابد و میانگین آن در گروه سنی 15 تا 20 سال از نظر آماری از دو گروه دیگر بیشتر بود (0.005=p). اختلاف معنادار آماری بین ارتفاع هیپوفیز در گروه های سنی آقایان مشاهده نشد (p=0.37).میانگین قطر قدامی خلفی در زنان 1.44±9.96 و در مردان 1.18±10.02 میلی متر بود که اختلاف آماری معناداری نشان نداد (p=0.8).در بیش از نیمی از موارد سطح فوقانی غده مسطح بود.نتیجه گیری: این مطالعه روی نمونه ای از جمعیت سالم ایران در گروه های سنی مختلف انجام شده است و نتایج و به دست آمده می تواند به عنوان مبنا، در تشخیص پاتولوژی های این غده حیاتی بدن استفاده شود.

مقدمه: در مطالعات گذشته، تصویربرداری عصبی بر روی بیماری پارکینسون با استفاده از دادگان تحریک حرکتی، افزایش فعالیت در ناحیه مخچه و کورتکس حرکتی و کاهش فعالیت در هسته های قاعده ای گزارش شده است. اما، اولا غالب تحقیقات بر روی دادگان در حالت تحریک انجام شده است و آنالیزهای حالت استراحت کمتر مورد توجه قرار گرفته اند، ثانیا به مساله ارتباط عملکردی بین این نواحی به صورت محدود پرداخته شده است.روش بررسی: در این تحقیق سه مساله مهم مورد بررسی قرار گرفته است: اولا محاسبه نوسانات فرکانس پایین در دادگان حالت استراحت بیماران پارکینسون و مقایسه آن با افراد سالم، ثانیا آنالیز همگنی ناحیه ای جهت محاسبه شباهت های محلی در دو گروه و ثالثا بررسی ارتباط ها و همبستگی عملکردی بین نواحی درگیر در بیماری پارکینسون.یافته ها و نتیجه گیری: تصاویر حاصل از آنالیزهای گروهی نگاشت های نوسانات فرکانس پایین در حالت استراحت بیانگر افزایش فعالیت در نواحی حرکتی و مخچه و کاهش فعالیت در ناحیه هسته های قاعده ای است. آنالیز همگنی ناحیه ای تفاوت قابل ملاحظه ای را بین دو گروه نشان نداده است. همچنین نتایج آنالیز آزمون آماری ارتباط های عملکردی، یک سطح معنادار همبستگی منفی در نوسانات فرکانس پایین در بین برخی از نواحی حرکتی و هسته های قاعده ای را نشان می دهد که این ارتباط ها فقط در بیماران پارکینسون مشاهده می شود و در افراد سالم فقط سطح معنادار همبستگی مثبت در داخل خود نواحی حرکتی و یا هسته های قاعده ای وجود دارد.